جراح و متخصص زنان و زایمان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، به مناسبت روز جهانی بهداشت قاعدگی، درباره تعریف خون‌ریزی‌های شدید قاعدگی گفت: «خون‌ریزی شدید قاعدگی یکی از انواع اختلالات قاعدگی است. منظور از خون‌ریزی شدید قاعدگی این است که دوره‌ خون‌ریزی عادت ماهانه طولانی‌تر یا حجم خون‌ریزی بیش از حد نرمال باشد».
دکتر عاطفه گرگین افزود: «اگر خون‌ریزی بیش از 7 روز طول بکشد یا با از دست دادن بیش از ۸۰ میلی‌لیتر خون در طی دوره قاعدگی همراه باشد، به‌طوری که خانم طی یک ساعت ناچار به تعویض مکرر تامپون یا پد باشد یا خون‌ریزی با دفع لخته‌های خون بزرگ همراه باشد، با منوراژی یا خون‌ریزی شدید قاعدگی مواجه‌ایم».

این فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته درباره میزان شیوع منوراژی گفت: «خونریزی زیاد قاعدگی یا منوراژی پدیده‌ای بسیار شایع است و حدود یک‌سوم زنان خونریزی شدید قاعدگی را تجربه می‌کنند. منوراژی، با توجه به علت، می‌تواند حاد یا مزمن باشد و طیف متنوعی از علل می‌توانند باعث بروز این عارضه شوند».

علل خون‌ریزی‌های شدید قاعدگی

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا درباره علل معمول خون‌ریزی‌های شدید قاعدگی توضیح داد: «وجود میوم یا پولیپ در رحم، اندومتریوز، آدنومیوز و سرطان آندومتر می‌توانند باعث بروز منوراژی شوند. تخمک‌گذاری نامنظم یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، استفاده از آی‌یودی، عوارض بارداری مانند سقط جنین یا بارداری خارج رحمی از دیگر علل خون‌ریزی شدید قاعدگی است.

همچنین، کم‌کاری تیروئید و اختلالات انعقادی، اختلالات عملکرد یا تعداد پلاکت و استفاده از داروهای ضدانعقاد مانند هپارین از دیگر علل احتمالی منوراژی است. بیماری التهابی لگن و عفونت‌های انتقال‌یابنده از راه ارتباط جنسی نیز می‌تواند باعث این عارضه شود. افزون بر این‌ها، گاهی استرس‌های شدید جسمی و روانی نیز می‌تواند باعث شود فرد خون‌ریزی شدید قاعدگی را تجربه کند».

راه‌های تشخیص علل منوراژی

دکتر گرگین درباره راه‌های تشخیص علل منوراژی بیان کرد: «گام نخست در تشخیص، گرفتن شرح‌حال دقیق پزشکی فرد، شامل بیماری‌های گذشته و حال، سابقه جراحی، تاریخچه بارداری، داروهای مصرفی، روش پیشگیری از بارداری، وضعیت چرخه قاعدگی از جمله تاریخ شروع دوره، مدت خونریزی و میزان خونریزی (کم، متوسط، سنگین یا در حد لکه‌بینی) است. سپس، باید معاینه لگنی و مقعدی انجام شود که تا اطمینان حاصل شود که منشا خونریزی دستگاه تناسلی تحتانی (واژن یا سرویکس) است یا رکتوم و همچنین، بررسی شود که آیا علائم عفونت‌های مقاربتی وجود دارد یا خیر. همچنین، لازم است تست پاپ اسمیر برای رد کردن خون‌ریزی زیاد پریودی با منشا نئوپلازی، آزمایش بارداری برای رد احتمال سقط یا بارداری خارج از رحمی و بررسی هورمون‌های تیروئید برای تشخیص کم‌کاری تیروئید درخواست شود».

این متخصص زنان در ادامه افزود: «اقدام تشخیصی مهم دیگر انجام سونوگرافی لگنی است که نخستین روش برای تشخیص ناهنجاری‌های رحمی و مشکلات مربوط به تخمک‌گذاری است. هیستروسکوپی برای مشاهده داخل رحم، بیوپسی اندومتر در افراد بالای ۳۵ سال یا در موارد شک به سرطان آندومتر یا‌هایپرپلازی آتیپیکال یا بدخیمی‌ها، سونوهیستروگرافی و MRI دیگر اقدامات تشخیصی‌اند که می‌توانند برای یافتن علت منوراژی کمک‌کننده باشند».

راه‌های درمان منوراژی

دکتر گرگین درباره راه‌های درمان منوراژی توضیح داد: «درمان مناسب بر اساس علت عارضه انتخاب می‌شود‌. در مواردی از درمان‌های دارویی مانند قرص‌های ضدالتهاب مثل مفنامیک‌اسید یا قرص‌های ضدبارداری با ترکیبات پروژستینی استفاده می‌کنیم. برای درمان فیبروم نیز می‌توانیم آگونیست‌های آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) را تجویز کنیم که چرخه قاعدگی را متوقف می‌کنند و اندازه فیبروم‌ها را کاهش می‌دهند. البته این داروها فقط برای دوره کوتاهی (کمتر از ۶ ماه) استفاده می‌شوند و تاثیر آنها بر فیبروم‌ها موقتی است و پس از قطع مصرف دارو، فیبروم‌ها معمولاً به اندازه اولیه خود بر می‌گردند».

وی افزود: «درمان‌های جراحی از جمله برداشتن فیبروم‌ها یا پولیپ‌های رحمی، برداشتن رحم یا هیسترکتومی در خانم‌هایی که تمایلی به دریافت درمان دارویی و نیز، قصد بارداری ندارند و تخریب اندومتر (لایه‌ داخلی رحم) با استفاده از تکنیک گرما نیز از جمله دیگر راه‌های درمانی این عارضه است.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در پایان یادآور شد: «دختران و زنان عزیزمان باید نسبت به تغییرات چرخه‌های قاعدگی خود هشیار باشند و در صورتی که پریودهای غیرعادی داشتند و این تغییرات ادامه‌دار بود، حتماً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند».