به گزارش گروه اجتماعی ایران آنلاین، طبق آخرین آمار از هر ۶ زوج ۱ زوج مشکل ناباروری دارند. بنابر اعلام وزارت بهداشت، حدود ۴ میلیون نفر از جمعیت کشور دچار ناباروری هستند. به گفته کارشناسان حدود ۴۰ درصد از مشکلات ناباروری در آقایان و ۶۰ درصد در بانوان دیده می‌شود. آنچه که مطرح می‌شود آن است که چه عوامل در شیوع ناباروری تأثیر‌گذار باشد؟

اعظم محمداکبری متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری در گفت‌وگو با «ایران» به عواملی که سبب کاهش باروری در زوجین می‌شود اشاره کرده و اظهار داشت: هر عاملی که در روند لانه‌گزینی اسپرم و تخمک و جفت شدن آن‌ها با هم اختلال ایجاد کند می‌تواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد؛ به طوری که در بانوان یکی از عوامل مهم سن محسوب می‌شود چرا که ذخیره تخمدان تعدادی سلول ثابت دارد که در طول زندگی یک خانم در بدنش ایجاد می‌شود تا زمانی که به یائسگی برسد از ان به بعد دیگر هیچ سلول زایایی در بدنش ایجاد نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه گاهی برخی عوامل سبب کاهش ذخیره تخمدان در بدن بانوان می‌شود، ادامه می‌دهد: جراحی‌های ناحیه لگن، زمینه ژنتیکی، شیمی درمانی، آلودگی‌های مواد غذایی، آلودگی محیط، شیوه زندگی، مصرف دخانیات و وزن بالا و چاقی می‌تواند تاثیر بسیاری در ایجاد سلول‌های زایا بگذارد زنانی که چاق هستند یا اضافه وزن زیادی دارند بیشتر در معرض خطر سقط جنین و ابتلا به دیابت بارداری قرار خواهند گرفت همچنین عفونت‌های مکرر هم ازجمله عواملی است که می‌تواند سبب کاهش تولید سلول زایا در بدن باشد.

تاثیر آندومتریوز در باروری

محمداکبری با اشاره به پیشگیری در برخی از عوامل ذکر شده بیان کرد: همان طور که می دانید می توانیم با تاثیر بر روی آلودگی هوا، تغییر سبک زندگی، عدم مصرف دخانیات، معاینات مکرر برای پیشگیری از عفونت‌ها، کاهش وزن، دوری از رفتارهای پرخطر و...، جلوی بسیاری از عوامل را گرفت اما گاهی برخی از موارد خارج از کنترل انسان‌هاست مثل ابتلا به آندومتریوز که می‌تواند سبب اختلال در باروری بانوان شود. آنچه که خانم‌ها می‌تواند روی آن اثر بگذارند آن است که نسبت به هر تغییر علائمی در بدنشان هوشیار باشند به پزشک مراجعه کنند تا با تشخیص زودرس بیماری، باروری را حفظ کنند.

توجه به علائم بلوغ زودرس با دیررس

وی با اشاره به اینکه علائم بلوغ در نوجوانان از اهمیت بسیاری برخوردار است، گفت: والدین باید توجه داشته باشند اگر علائم بلوغ نوجوانان زودتر از بازه سنی یا دیرتر به شکلی غیر طبیعی رخ دهد باید به متخصص مراجعه کنند؛ چراکه در بسیاری از بیماری‌ها می‌توان با تشخیص به موقع به سمت درمان حرکت کرد تا باروری برای افراد در آینده دچار مشکل نشود. در طرف مقابل یک باروری سالم آقایان قرار دارند که بسیاری از مواردی که در خانم‌ها می‌تواند سبب کاهش ذخیره تخمدان شود درآقایان هم می‌تواند سبب بی‌کیفیت بودن اسپرم شود.

اغلب زوجین دچار کم‌باروری اند

متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری در خصوص آمار ناباروری در زوجین ایرانی عنوان کرد: طبق آخرین آماری سازمان جهانی بهداشت در شیوع ناباروری از هر ۶ نفر ۱ نفر دچار ناباروری است. این آمار در جامعه ما هم صدق می‌کند و از هر ۶ زوج ۱ زوج مشکل ناباروری دارد. شاید در جمعیت کم این موضوع برجسته به نظر نیاید، اما وقتی در حجم بالایی از جمعیت به آن توجه شود درمی‌یابد عدد کمی نیست اما در این میان باید به نکته‌ای توجه شود چراکه اغلب زوجین ما دچار کم‌باروری هستند.

وی توضیح داد: ناباروری ۱۰۰ درصد شیوع کمتری دارد یعنی آقا یا خانمی بدون سلول جنسی بسیار کم هستند. خیلی از زوج‌ها دچار درجاتی از کم‌باروری اند و زمانی که دو کم‌بارور در کنار هم قرار می‌گیرند ناباروری خودش را نشان می‌دهد. اگر ازدواج در بازه سنی مناسبی رخ دهد و باروری به تاخیر نیفتد، بعد از تشخیص زودهنگام مشکل، می‌توان با درمان مشکل باروی زوجین را برطرف کرد.

محمداکبری با اشاره به اینکه بیشترین مشکل ناباروری در آقایان دیده می‌شود یا بانوان مطرح گرد: آنچه در مراکز ناباروری با آن مواجه هستیم، زوج نابارور بوده و ممکن است هر کدام از آن‌ها اگر ازدواج دیگری داشته باشند، بتوانند به راحتی بچه دار شوند. در پروسه درمان هر دو نفر باید ارزیابی شوند و درمان را پیگیری کنند. از لحاظ آمار فاکتورهای ناباروری زنان و مردانه مساوی هستند شاید حدود ۵ درصد وزنه خانم‌ها سنگین‌تر باشد اما از نظر فاکتورهای مردانه و زنانه برای ایجاد یک جنین خیلی با هم تفاوتی ندارد مهم آن است که برای درمان هردو پیگیر باشند.

بهترین سن باروری ۱۸ تا ۲۴ سال است

به گفته این متخصص زنان و زایمان برای بانوان بهترین سن برای بارداری بین ۱۸ تا ۲۴ سال است و بهتر است بارداری زیر ۱۸ سال نباشد. یک خانم تا زمانی که یائسه شود قابلیت بارداری یا باروری را دارد. ناگفته نماند بانوان در دوران بلوغ ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار سلول زایا دارند که در هر ماه فقط یکی از این سلول‌ها تبدیل به تخمک می‌شود و مابقی دچار مرگ فیزیولوژیک می‌شوند که این از بین رفتن سلول‌ها بعد از ۳۰ سالگی شدت بیشتری می‌گیرد و بعد از ۴۰ سالگی اثرات سلول‌های زایا هم کم‌کیفیت‌تر می‌شود و احتمال تبدیل شدن به جنین در آن‌ها کاهش می‌یابد بنابراین در مورد خانم‌ها محدودیت سن را داریم. موضوع سن در باروری در آقایان هم مطرح است اما در خانم‌ها برجسته‌تر خودش را نشان می‌دهد.

تزریق ژل و بوتاکس در بارداری

محمداکبری در خصوص استفاده از بوتاکس و ژل‌های تزریقی در بانوانی که اقدام به بارداری می‌کنند، یادآور شد: این مواد به صورت موضوعی تزریق می‌شوند و خیلی اوقات جذب سیستمی و ورود به جریان خون را ندارد ممکن است آثار مخربی نداشته باشد. هرچند برای آنکه ثابت شوند تزریق بوتاکس و ژل در باروری تاثیرگذار است یا نه، خیلی زود است چراکه چندسال اخیر شدت تزریق‌های بیشتر شده است و ممکن است در سال‌های آینده اثرگذاری آن مشخص شود. به هرحال هرگونه دستکاری بافت طبیعی می‌تواند سیستم التهابی و ایمنی بدن را درگیر کند و سیستم ایمنی یکی از دستگاه‌های پیچیده است که هر روز یافته‌های جدیدی از آن پیدا می‌شود و زمانی که این سیستم در بارداری درگیر شود ممکن است روند باردار شدند تحت تاثیر قرار گیرد. به طوری که در هفته پنجم بارداری و زمانی که هنوز خانم متوجه بارداری‌اش نشده است اولین سلول‌های تولیدکننده دستگاه تناسلی جنین شکل می‌گیرند و تکامل پیدا می‌کنند به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که یک خانم با برنامه‌ریزی اقدام به بارداری کند و زمانیکه تصمیم به بارداری می‌گیرد حتی از ماه قبل از آن اصلاح شیوه زندگی را در دستور کار قرار دهند و از مصرف یا تزریق مواد خطرناک دوری کند.