وجود ۱۰۰ مرکز درمان ناباروری در ایران/ پیش‌بینی ابتلای ۳ میلیون زن ایرانی به "اندومتریوز"

رئیس مرکز درمان ناباروری ابن سینا گفت: ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تا ۳ میلیون نفر در کشور ما احتمالا به بیماری اندومتریوز مبتلا هستند.

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا، نشست تخصصی بررسی دستاوردهای نخستین کلینیک فوق تخصصی اندومتریوز ایران صبح امروز به مناسبت آخرین روز کمپین حمایت از زوج‌های نابارور، در مرکز درمان ناباروری ابن سینا برگزار شد.

دکتر محمدرضا صادقی، رئیس پژوهشگاه ابن سینا در این نشست خبری با بیان این‌که در کشور حدود 100 مرکز درمان ناباروری وجود دارد، اظهار داشت: در حوزه مادر، جنین و کودک نگاه ویژه‌ای داشته‌ایم و سعی کرده‌ایم بحث‌های مغفول در درمان ناباروری را شناسایی کنیم و خدمات ناباروری را ارائه دهیم و تربیت نیروهای متخصص در درمان ناباروری را یکی از رسالت‌های خود می‌دانیم.

وی افزود: تشخیص بیماری اندومتریوز در جهان به سختی و دیر انجام می‌شود و درمان سختی دارد اما با تحقیقاتی که در ایران و جهان در حال انجام است امیدواریم از گسترش این بیماری جلوگیری شود.

دکتر علی صادقی تبار، مدیر این مرکز نیز در ادامه با بیان این‌که ناباروری و درمان آن و صیانت از هرم جمعیتی کشور به دغدغه کشور ما تبدیل شده است، بیان کرد: مجلس شورای اسلامی قانونی را تصویب کرده که بیمه‌های پایه بتوانند درمان‌های ناباروری را تحت پوشش قرار دهند.

وی افزود: اندومتریوز 8 تا 10 درصد زنان جهان را درگیر می‌کند اما وقتی افراد نابارور را بررسی می‌کنیم شیوع این بیماری بیشتر دیده می‌شود و بالا بودن تعداد بیماران اندومتریوز در مراکز درمان ناباروری، اهمیت گسترش تعداد مراکز تخصصی درمان این بیماری را یادآور می‌شود.

وی ادامه داد: هنوز تدابیر خوبی برای درمان اندومتریوز در کشورهای همسایه ما وجود ندارد و امیدواریم خدمات درمانی را به سایر کشورها نیز گسترش و ارائه کنیم.

صادقی تبار خاطرنشان کرد: بالغ بر 25 میلیون نفر در معرض بیماری اندومتریوز هستند که 2 میلیون و 600 هزار تا 3 میلیون نفر در کشور ما احتمالا به بیماری اندومتریوز مبتلا هستند و در مرکز ابن سینا در طول 10 سال 20 هزار نفر را تحت پوشش درمان این بیماری قرار داده‌ایم.

دکتر خدیجه شادجو، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ناباروری ابن سینا نیز در ادامه این نشست تصریح کرد: اندومتریوز یک بیماری مزمن و خوش خیم ولی آزاردهنده است که تکنیک‌های تشخیص آن هنوز در دسترس همه نیست، 30 تا 50 درصد افراد دچار نازایی به بیماری اندومتریوز مبتلا هستند. پس از مطالعاتی که صورت گرفت تصمیم گرفته شد که کلینیک درمان این بیماری در این مرکز راه اندازی شود.

وی ادامه داد: استانداردترین درمان، انجام درمان تیمی است زیرا ممکن است این بیماری دستگاه گوارشی و ادراری زنان را نیز درگیر کند. نباید هر کسی که اندومتریوز دارد جراحی شود.

وی با ارائه مثالی ادامه داد: از 20 هزار نفری که به مرکز مراجعه کرده و پرونره تشکیل داده‌اند درمان 1000 نفر منجر به انجام عمل جراحی شده است.

دکتر رویا پادمهر، عضو هیئت علمی این پژوهشگاه نیز در این نشست درباره درمان‌های اندومتریوز گفت: شدت بیماری اندومتریوز در کشور ما بیش از کشورهای خارجی است و پراکندگی درمان این بیماری نیز زیاد است یعنی ارجاع بیماران و درمان متمرکز برای آن‌ها در ایران کم است.

وی با بیان این‌که بیماران به چند دسته از لحاظ درمان تقسیم می‌شوند، یادآور شد: دسته اول بیماران دچار ناباروری هستند که درد زیادی ندارند، دسته دوم بیمارانی هستند که درد شدیدی در ناحیه لگن دارند و دسته سوم، زنانی هستند که سابقه سرطان تخمدان و رحم داشته‌اند.
جراحی‌های ناقص و با تعداد زیاد برای زنان نابارور، عواقب زیادی برای بیماران اندومتریوز دارد بنابراین تشخیص این بیماری توسط متخصصین، نیازمند ارجاع آن‌ها به متخصصین است و انجام یک عمل جراحی ناقص نتایج بدی برای بیمار دارد. در حدود 99 درصد بیماران اندومتریوز ما به روش لاپاراسکوپی تحت جراحی قرار گرفته‌اند. برخی متخصصین درد و روانپزشکان از لحاظ درمان روحی و روانی، می‌توانند به کمک این بیماران بیایند.

دکتر عاطفه گرگین، جراح لاپاروسکوپی کلینیک اندومتریوز نیز در ادامه بیان کرد: اندومتریوز پیچیدگی‌های زیادی دارد که روی کیفیت زندگی بیماران اثر می‌گذارد و بیمار تا زمان یائسگی دچار پیشرفت بیماری می‌شود که باید توسط پزشکان متخصص به فواصل منظم پیگیری شود.

وی افزود: 30 تا 50 درصد زنان مبتلا به ناباروری، مبتلا به اندومتریوز هستند و بنابراین در پیگیری‌های بیمار، باید از زنان درباره باروری آن‌ها نیز سوال پرسیده و بررسی شود و پس از پیگیری، درمان مناسب برای آن‌ها انجام شود.

دکتر سعید آراسته، فلوشیپ پیوند کلیه در ادامه در خصوص بیماری اندومتریوز در زنان، تشریح کرد: یکی از عرصه‌های مهم پزشکی که کار چندتخصصی در آن قابل رویت است، درمان اندومتریوز است زیرا این بیماری قابلیت گسترش و پخش شدن دارد و غیر از سیستم تناسلی زنانه ممکن است بخش‌های حالب، کلیه، مجاری ادراری و مثانه نیز درگیر بیماری شوند.

وی با بیان اینکه بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، فاقد علامت هستند بنابراین درمان آن نیز، سخت است، ادامه داد: در 40 درصد موارد که درگیری سیستم ادراری وجود دارد، تشخیص قبل از جراحی انجام می‌شود زیرا علائم مشخصی ندارد. یکی از توصیه‌ها این است که افراد مبتلا به اندومتریوز در مرحله اول، سیستم ادراری به وسیله سونوگرافی مورد بررسی قرار گیرد. با این وجود ممکن است تشخیص بیماری سخت باشد. توصیه ما است است که زنان جوان و میانسال، اگر شواهدی از اشکال در سیستم اداری دارند و به سنگ کلیه مبتلا نیستند، به ابتلا به بیماری اندومتریوز نیز شک کنند و به پزشک مراجعه کنند.

وی ادامه داد: اگر درگیری سیستم ادراری خصوصا حالب‌ها وجود داشته باشد عمدتا درمان دارویی امکانپذیر نیست و نیاز به اعمال جراحی است. اگر اقدام درمانی در زمان مناسب و با کیفیت مناسب انجام نشود ممکن است باعث از بین رفتن کارکرد کلیه‌ها شود.

آراسته گفت: برآورد می‌شود که بیماری اندومتریوز باعث 11.3 درصد کاهش عملکرد کلیه در مبتلایان شود بنابراین علاوه بر ارزیابی بیماران توسط پزشکان متخصص زنان باید متخصصان اورولوژی نیز این بیماران را بررسی کنند.

دکتر حسن یوسف فام، فلوشیپ جراحی کلورکتال با بیان اینکه اندومتریوز در لگن پخش می‌شود گفت: ممکن است بیماران اندومتریوز دچار درگیری راست روده یا رکتوم شوند؛ اگر بیماری به طور ناقص درمان شود نتیجه مطلوبی نخواهد داشت و یکی از مشکلاتی که ایجاد می‌کند ناباروری است.

وی افزود: فرآیند التهابی در لگن مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد می‌کند و درمان ناباروری را با مشکل مواجه می‌کند. در صورت انجام درمان تیمی، بیمار به طور کامل درمان می‌شود و هزینه‌‌های تحمیل شده به بیمار کاهش می‌یابد. باید آموزش به جراحان افزایش یابد تا کیفیت ارائه خدمات درمانی به بیماران افزایش یابد.