مرکز فوق تخصصی
درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا،
شعبه تهران خیابان شریعتی,
نبش خیابان یخچال پلاک 97
آدرس در گوگل مپ
اپیدیدیمیت یعنی التهاب اپیدیدیم؛ لوله یا مجرایی که پشت بیضه قرار دارد و اسپرمها را ذخیره و جابهجا میکند. اگر این مجرا متورم شود، باعث درد و تورم در بیضه میشود.
اپیدیدیمیت در هر سنی ممکن است بروز کند اما در سنین ۱۴ تا ۳۵ سالگی شایعتر است. علت آن معمولاً عفونت باکتریایی یا عفونت منتقله از راه تماس جنسی (STD) است و معمولاً با مصرف آنتیبیوتیک بهبود مییابد.
اپیدیدیمیت حاد حدوداً شش هفته یا کمتر طول میکشد. گاهی التهاب به بیضهها هم سرایت میکند که این وضعیت اپیدیدمو- اورکیتیس نام دارد. اغلب تشخیص این که اپیدیدم ملتهب است یا بیضه یا هردو، دشوار است. به همین دلیل است که اصطلاح اپیدیدمو- اورکیتیس متداول است. آمارها نشان میدهند که سوزاک و کلامیدیا شایعترین علل بروز این بیماریاند.
اپیدیدیمیت مزمن معمولاً بیش از شش هفته طول میکشد. علائم آن احساس درد و ناراحتی در اسکروتوم، اپیدیدم و بیضه است. علت آن اغلب گرانومالاتوز (ضایعات التهابی در عروق و اطراف آن) است که به ایجاد کیست یا کلسیفیه (رسوب کلسیم) منجر میشود.
علائم:
اپیدیدیمیت معمولاً با علائم خفیف آغاز میشود و اگر درمان نشود، علائم شدت مییابند. علائم معمول آن عبارتاند از:
- تب خفیف
- درد در ناحیۀ لگنی
- درد و فشار در بیضهها
- التهاب غدد لنفاوی کشالۀ ران
- تکرر ادرار
- درد هنگام مقاربت و یا انزال
- ترشحات غیرعادی از آلت
- درد حین ادرار
- وجود خون در مایع منی
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اپیدیدیمیت قرار دارند؟
همانطور که گفته شد، علت اصلی ابتلا به این بیماری، عفونتهای منتقله از راه تماس جنسی، بهویژه سوزاک و کلامیدیا است. بنابراین روابط جنسی محافظتنشده با افراد متعدد یا فردی دارند که او با افراد متعدد رابطه دارد، خطر ابتلا به اپیدیدیمیت را افزایش میدهد. اما فقط عفونتهای مقاربتی علت این بیماری نیستند. عفونتهای دیگر، مثل عفونت مجاری ادراری یا عفونت پروستات هم میتوانند باعث بروز آن شوند.
راههای تشخیص:
دکتر ابتدا یک معاینۀ کامل انجام میدهد؛ دنبال تورم در بیضه و غدد لنفاوی کشالۀ ران میگردد و بررسی میکند که آیا ترشح غیرعادی دارید یا نه. پزشک با یک سواپ از ترشحات آلت نمونه برمیدارد و برای بررسی عفونتهای منتقله از راه تماس جنسی به آزمایشگاه میفرستد.
افزون بر اینها، پزشک ممکن است اقدامات زیر را هم انجام دهد:
- معاینۀ مقعدی که ببیند آیا پروستات بزرگ شده است.
- درخواست آزمایش خون (CBC) تا ببیند آیا عفونتی را نشان میدهد.
- درخواست آزمایش ادرار که وجود عفونت ادراری یا عفونتهای جنسی را بررسی کند.
- سونوگرافی بیضهها تا آناتومی و بافت بیضه و اسکروتوم را بررسی کند.
درمان:
درمان اپیدیدیمیت معمولاً شامل درمان عفونت زمینهای و درمان علامتی است. درمانهای معمول عبارتاند از:
- آنتیبیوتیک که معمولاً برای چهار تا شش هفته (در موارد مزمن) تجویز میشوند، مانند داکسیسایکلین و سیپروفلوکساسین.
- مسکّن که میتواند بسته به شدت درد، شامل داروهای بدون نسخه به نسخه، مانند استامینوفن و ایبوپروفن و یا داروهای تجویزی مثل کدئین و مورفین باشد.
- ضدالهابها مثل پیروکسیکام و کترولاک
معمولاً به مبتلایان توصیه میشود که بیشتر استراحت کنند، اجسام سنگین را بلند نکنند و از کیسههای خنککننده استفاده کنند.