در بافت نرمال پستان، سلول‌ها به طور مدام در حال تقسیم شدن و مردن هستند و بدین ترتیب تعداد سلول‌های فعال ثابت می‌ماند. وقتی  DNA  برخی از سلول‌ها آسیب می‌بیند، ممکن است این سلول‌ها به طور غیر قابل کنترلی شروع به تقسیم کنند و یک تومور در پستان شکل دهند. برخی از این تومورها، خوش خی‌ام یا غیرسرطانی اند و به بافت اطراف خود صدمه ای نمی‌زنند. تومورهای خوش‌خیم می‌توانند به صورت کیست یا بافت فیبروز باشند که هیچ تهدیدی برای پستان و به طور کلی برای فرد ندارد. در صورتی که تومورها رشد نامتعارف داشته باشند و به بافت سالم تجاوز کنند، به آن‌ها  تومورهای بدخیم می گوییم.

دو فرم معمول سرطان پستان، سرطان پستان مجرای شیری (Ductal)  و سرطان پستان لوبولار (Lobular) است. در حالتی که تومور سرطانی در مجراهای شیردهی که به نوک پستان ختم می‌شوند، یافت شود، سرطان از نوع ductal است و  اگر در کیسه‌های تولید شیر ایجاد شوند، جزو تومورهای لوبولار به شمار می‌آیند. در صورت برداشته نشدن تومورهای بدخیم، سلول‌های سرطانی می‌توانند در سرتاسر پستان پراکنده شوند و داخل غدد لنفی زیر بغل شوند و از این طریق به دیگر اندام‌ها راه پیدا کنند. غدد لنفاوی قسمتی از سیستم لنفوئید هستند که در سرتا سر بدن وجود دارند و به‌طور طبیعی بدن را در برابر بیماری‌ها مقاوم نگه می‌دارد. وقتی سرطان وارد این گره‌های لنفاوی می‌شود، سیستم لنفوئیدی می‌تواند سلول‌های سرطانی را به قسمت‌های دیگر بدن گسترش دهد. سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق رگ‌های خونی به نقاط دیگر بدن انتقال پیدا کنند. روند گسترش سرطان به دیگر اندام‌های بدن را متاستاز گویند.

 علائم: علائم وجوده تودۀ پستانی بدخیم یا سرطانی از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. بهترین توصیۀ ممکن این است که وقتی احساس کردید پستان‌هایتان از فرم طبیعی خود تغییر کرده‌اند، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. اما باید بدانید بیشتر تومورهای سرطانی پستان پیش از ماموگرافی علائمشان ظاهر می‌شود. علائم سرطان پستان شامل لامپ یا توده در پستان، بزرگ‌شدن گره‌های لنفاوی زیر بغل، تغییر در اندازه، شکل، بافت و یا رنگ پستان، قرمز شدن پوست پستان، فرورفتگی یا برآمدگی در ناحیۀ پستان، تغییر یا ترشح از نوک پستان، پوسته پوسته شدن پستان، حفره حفره شدن پوست پستان (شبیه پوست پرتقال) و تغییر جهت نوک پستان است. البته وجود این علائم نشان‌دهنده این نیست که شما حتماً مبتلا به سرطان پستان شده‌اید، اما در صورت وجود یکی از این علائم حتماً به پزشک مرتبط مراجعه کتید. اگر تشخیص داده شد که شما مبتلا به سرطان پستان هستید، اصلاً نگران نباشید؛ ما به شما کمک خواهیم کرد تا به لطف خدا بر سرطان غلبه کنید.

پیشگیری: در این مرحله ابتدا تیم پزشکی ما به کمک یک پرسشنامه، یک تاریخچۀ کامل شخصی و خانوادگی به دست می‌آورند. پس از آن ممکن است یکی از این موارد انجام شود: معاینۀ کلینیکی پستان، بررسی احتمال بروز سرطان پستان، پاسخ به پرسش‌های شما دربارۀ عملکرد غربالگری و تعداد دفعات مورد نیاز برای پیگیری، استفاده از جایگزین‌های هورمونی و جراحی‌های پیشگیرانه، داروهای شیمیایی پیشگیرانه (برای مثال تاموکسیفن)، آزمایش‌های ژنتیکی و مشاوره غربالگری، ماموگرام و مشاوره‌های پیگیری پیشگیرانه

 برای هر خانمی که به برنامۀ پیگیری ما در کلینیک پستان وارد شود، خدمات زیر که تحت پوشش بیمه نیز قرار دارند، ارائه می‌شوند: ماموگرافی سالیانه و معاینۀ کلینیکی پستان، ارزیابی مشکلات پستان، بررسی نتایج غیرنرمال حاصل از بیوپسی، ماموگرافی و یا دیگر آزمون‌های رادیولوژی و یا نتایج آتیپیکال از یک آسپریشن سوزن نازک (FNA) ، بحث و بررسی دربارۀ تغییرات هورمونی، درمان هورمونی جایگزین و مدیریت علائم یائسگی.

 در کلینیک پستان ابن‌سینا از تکنیک‌های پیشرفته برای تشخیص دقیق جایگاه تومور پستان استفاده می‌شود. متخصصان پاتولوژیست مرکز درمان ابن‌سینا نیز مهارت کافی برای تشخیص هر نوع تومور را دارند.

روش‌های تشخیص سرطان پستان: اگر شما علائمی دارید که ممکن است نشان‌دهندۀ سرطان پستان باشد، پزشک شما را معاینه خواهد کرد و از شما چند پرسش دربارۀ سلامت، نحوۀ زندگی و این که آیا عادت به کشیدن سیگار یا نوشیدن الکل دارید، می‌پرسد. همچنین، دربارۀ تاریخچۀ خانوادگی (بستگان درجۀ یک و دو) ابتلا به سرطان پستان یا تخمدان از شما سئوال می‌شود. باصلاحدید پزشک متخصص ممکن است یک یا چند روش از روش‌های زیر تجویز شود:

 بیوپسی: یک نمونۀ کوچک از منطقه‌ای که احتمال وجود تودۀ در پستان درآن مشاهده شده است، برداشته و با میکروسکوپ بررسی می‌شود. بیوپسی از پستان ممکن است از طریق جراحی صورت گیرد. در این روش یک برش در پستان مورد نظر ایجاد می‌کنند و سپس، جراح از طریق لمس و یا با سی تی‌اسکن یا (CAT)، سونوگرافی و یا ماموگرافی تومور را پیدا می‌کند و یک تکه یا قسمتی از توده و در مواردی تمام توده را برمی‌دارد. برون مکیدن توسط سوزن نازک (Fine needle aspiration) روش دیگر بیوپسی است که در این روش، یک سوزن سوراخدار نازک همانند سوزن آمپول داخل پستان می‌شود و سلول‌ها و مایع‌هایی از تومور را برمی‌دارد. سپس این سلول‌ها با میکروسکوپ بررسی می‌شوند. با وجود این که این روش می‌تواند تعیین کند فرد مبتلا به سرطان است یا نه، اما قادر به تعیین درجه و وسعت بیماری نیست و نیاز به بیوپسی‌های دیگر وجود دار.

Core Biopsy: در این روش از یک سوزن کلفت‌تر برای برداشتن یک یا چند بافت سیلندر شکل از تومور استفاده می‌شود.

بیوپسی از گره‌های لنفاوی پیشاهنگ: لنف نودها یا گره‌های لنفاوی غده‌هایی به اندازه یک زیتون هستند که قسمتی از سیستم لنفوییدی‌اند که مایع لنف در آن‌ها جریان دارد. سیستم لنفوییدی همچنین می‌تواند حامل سلول‌های سرطانی از منطقۀ تومور به دیگر نواحی بدن باشد. در سرطان پستان ابتدا گره‌های لنفاوی زیر بغل تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در بیوپسی گره‌های پیشاهنگ یک رنگ آبی به‌تنهایی یا همراه با مواد رادیواکتیو در آن منطقه قبل از جراحی تزریق می‌شود. مناطق رنگی نشان‌دهندۀ گره‌های پیشاهنگ درگیر با سلول‌های سرطانی هستند. جراح تمام گره‌های آبی رنگ سرطانی یا گره‌هایی را که از طریق شمارش مواد رادیواکتیو تعیین شده‌اند، برمی‌دارد. بیوپسی از گره‌های پیشاهنگ می‌تواند باعث نجات گره‌های لنفی سالم شوند که نتیجۀ آن کاهش عوارض جانبی مانند تورم لنف است.

 درجه‌های  سرطان پستان:

Stage 0  یا Carcinoma in situ این درجه از سرطان سه نوع دارد:

: Ductal Carcinoma In Situ یک حالت غیر تهاجمی است که سلول‌های غیرطبیعی در مجرای عبور شیر (Ductal)  قرار می‌گیرند، اما به بیرون از مجرا گسترش نیافته‌اند. البته، در برخی موارد DCIS ممکن است به دیگر بافت‌های پستان وارد شود و حالت تهاجمی پیدا کند.

 Lobular Carcinoma In Situحالتی است که سلول‌های غیر طبیعی در کیسه‌های شیری پستان وجود دارند. این حالت به‌ندرت تبدیل به حالت تهاجمی می‌شود، اما داشتن LCIS در یک پستان احتمال ایجاد رشد سلول‌های سرطانی در همان پستان را افزایش می‌دهد. بیماری Paget در نوک پستان حالتی است که سلول‌های غیر طبیعی تنها در نوک پستان باقی می‌مانند.

 Stage I در این حالت سرطان شکل می‌گیرد و این درجه خود به دو نوع Stage I A و Stage I B تقسیم می‌شود. در Stage I A تومور دو سانتی‌متر یا کوچک‌تر است و سلول‌های سرطانی به خارج بافت پستان راه پیدا نکرده‌اند. در Stage I B طبقات کوچکی از سلول‌های سرطان پستان (بزرگ‌تر از 0.2 میلی‌متر و کوچک‌تر از دو میلی‌متر) در گره‌های لنفاوی یافت می‌شوند یا این که هیچ توموری در پستان وجود ندارد، یا اگر وجود دارد کوچک‌تر از 2 سانتی‌متر است.

 Stage IIخود به دونوع Stage II A  و Stage II B  تقسیم می‌شود. در نوع A  توموری در پستان وجود ندارد یا اگر وجود دارد، کوچک‌تر از 2 سانتی‌متر است، اما سرطان در لنف نودهای کناری یا در لنف نودهای جناق (در هنگام بیوپسی از لنف‌نودهای پیشاهنگ مشاهده می‌گردد) گسترش یافته است. اندازۀ تومور بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر و کوچک تر از 5 سانتی‌متر است و سرطان به لنف نودها گسترش نیافته است. در stage II B تومور بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر و کوچک‌تر از 5 سانتی‌متر است. طبقاتی از سلول‌های سرطانی پستان ( بزرگ‌تر از 0.2 میلی‌متر، کوچک‌تر از 2 میلی‌متر) در گره‌های لنفی پیدا شده‌اند. یا تومور بزرگ‌تر از 2 سانتی‌متر و کوچک‌تر از 5 سانتی‌متر است. سرطان به یک تا سه لنف نود زیر بغل یا لنف نودهای جناقی  گسترش یافته یا تومور بزرگ تر از 5 سانتی‌متر است، ولی سرطان به لنف نودها گسترش نیافته است.

  Stage IIIدر نوع A این درجه هیچ توموری در پستان پیدا نمی‌شود یا تومور ممکن است در هر اندازه‌ای باشد. سرطان در 4 تا 9 گره لنفی زیر بغل یا در گره‌های لنفی نزدیک جناق (در تصویربرداری و یا معاینه فیزیکی دیده می‌شود) یا تومور بزرگ‌تر از 5 سانتی‌متر است و یک طبقه کوچک از سلول‌های سرطانی (بزرگ‌تر از 0.2 میلی‌متر و کوچک‌تر یا مساوی 2 میلی‌متر) در غدد لنفی مشاهده می‌شود. یا تومور بزرگ‌تر از 5 سانتی‌متر است و سرطان در یک تا سه  گره لنفی زیر بغل یا گره‌های لنفی جناقی گسترش یافته است (در بیوپسی غدد لنفاوی پیشاهنگی دیده می‌شود.    در stage III B ممکن است تومورها در هر اندازه‌ای باشند و سرطان به دیوارۀ قفسه سینه گسترش پیدا کند و یا به پوست پستان برسد و ایجاد تورم و زخم کند. همچنین، سرطان ممکن است تا 9 گره لنفی زیر بغل یا لگره‌های لنفی نزدیک جناق سرطان و حتی پوست پستان سرایت کند و نواحی‌ای از پستان یا تمام آن متورم شود. در stage III C هیچ توموری در پستان دیده نمی‌شود یا پستان ممکن است در هر اندازه‌ای باشد. سرطان ممکن است تا پوست پستان گسترش یابد و ایجاد تورم یا زخم کند یا تا دیواره‌های قفسه سینه گسترش یابد. همچنین سرطان ممکن است به ده یا تعداد بیشتری از گره‌های لنفاوی زیر بغل یا گره‌های لنفاوی بالا و پایین، استخوان‌های شانه یا گره‌های لنفاوی زیر بغل و نزدیک جناق گسترش یابد. بسته به نظر جراح، در این مرحله یا جراحی انجام می‌شود و تمام محتویات پستان و در مواردی هر دو پستان و تمام گره‌های لنفاوی درگیر برداشته می‌شوند یا اصلاً جراحی صورت نمی‌گیرد.

Stage IVدر این مرحله سرطان به دیگر اندام‌های بدن، اغلب به استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد یا مغز گسترش می‌یابد.

  خانم‌هایی که مبتلا به سرطان پستان شده‌اند و تصمیم به داشتن فرزند دارند و نگران‌اند که با انجام شیمی‌درمانی و مصرف داروهای شیمیایی نتوانند باردار شوند، اصلاً نگران نباشند؛ در مرکز درمان ابن سینا قبل از آغاز درمان‌های شیمیایی می‌توانید تخمک‌های سالم خود را به‌صورت منجمد برای آینده ذخیره کنید. با استفاده از این روش، افراد مبتلا، بعد از بهبودی همچنان شانس باروری دارند و می‌توانند با مراجعه به کلینیک باروری ابن سینا و با استفاده از تخمک‌های منجمد خود بارور شوند.

درمان سرطان: فرد مبتلا به تودۀ بدخیم پستان بعد از تشخیص با صلاحدید فوق تخصص سرطان (آنکولوژیست)، قبل از عمل جراحی (برداشتن توده یا پستان و یا غدد لنفاوی) و یا بعد از جراحی، تحت مداوا با داروهای شیمیایی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قرار می‌گیرد. برای استفاده از داروهای مؤثرتر با عوارض شیمیایی کم‌تر و همچنین کاهش هزینه‌ها، کلینیک پستان ابن سینا با استفاده از روش‌های تشخیصی سلولی و ژنتیکی قادر به تفکیک افراد مبتلا و طبقه‌بندی آن‌ها در درمان اختصاصی‌شان است. خانم‌های مبتلا به سرطان پستان طبق زمان‌بندی کلینیک، تحت مداوا توسط پزشکان فوق تخصص ما قرار می‌گیرند.

پیگیری (Fallow up) : مرکز بهبودیافتگان سرطان پستان به‌عنوان نخستین مرکز در نوع خود در کشور، برای زندگی بهبودیافتگان سرطان پستان از طریق روش‌هایی متفاوتی، از تغذیه و کیفیت زندگی گرفته تا پیگیری بیماری، حمایت می‌شود. از نظرما فرد بهبودیافته به فردی گفته می‌شود که بیماری‌اش تشخیص داده شده و از آن زمان طبق نظر تیم معالجش پیشرفته است. اگر شما به تازگی مبتلا به سرطان پستان شده‌اید، ما قدم به قدم شما را از طریق تیم درمانی‌مان حمایت می‌کنیم تا بتوانید با موفقیت مراحل درمان را پشت سر بگذارید. اگر درمان شما به پایان رسیده است، ما به پایدارماندن وضعیت سلامتتان کمک می‌کنیم.

خدمات بلندمدت مربوط به سرطان پستان:

 آموزش شیوۀ معالجه و روشن‌کردن تأثیرات درمانی کوتاه و بلندمدت

 تعیین و مدیریت مشکلاتی که فرد مبتلا در سر راه دارد.

 چگونگی مدیریت علائم یائسگی

 ارزیابی شیوۀ درمان سرطان

 ارزیابی وضعیت سلامت فرد مراجعه‌کننده

بررسی سطح انرژی بیماران

 ارزیابی و درمان وضعیت روحی روانی بیمار در مواجهه با سرطان پستان

 بررسی تأثیر درمان بر باروری و حفظ آن

 تست‌های ژنتیک و مشاورۀ آن

 ارزیابی و مدیریت عوارض جانبی در طول درمان

 ارزیابی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی

 ارزیابی احتمال ابتلای اعضای خانوادۀ مبتلا و آموزش به ایشان

متعادل سازی کالری: افزایش وزن یک عارضۀ جانبی در سرطان پستان است، به‌طوری که بالای 60 درصد بهبودیافتگان افزایش وزن دارند. زنانی که وزن خود را متعادل نگه دارند، شانس طول عمر طولانی‌تری بعد از تشخیص دارند. تیم ما قادر به حمایت و مدیریت بیماران برای بهینه‌کردن شیوۀ زندگی به سمت زندگی سالم‌تر، وزن و شرایط فیزیکی متعادل و همچنین متعادل‌سازی روح و روان فرد بهبودیافته بعد از درمان است. ایجاد یک برنامۀ منظم زمان‌بندی‌شده برای پیگیری سلامت فرد مبتلا شامل رزیابی کیفیت زندگی، وضعیت روحی، سلامت جنسی، خستگی، تورم لنف و مدیریت وزن، بحث و بررسی در مورد شرایط باروری فرد و در صورت لزوم، مشاوره و معاینه توسط متخصصان مربوط در مرکز درمان ابن سینا، بحث و بررسی دربارۀ اثرات جانبی حین سرطان پستان، شامل علائم یائسگی، سلامت استخوان‌ها و اختلالات هورمونی، تعیین عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، ارزیابی احتمال بروز دوبارۀ سرطان پستان و یا سرطان‌های جدید دیگر، انجام یک معاینۀ کامل فیزیکی و تأکید بر ادامۀ مصرف داروهای تجویزشدۀ درازمدت از جملات خدمات پیگیری کلینیک پستان ابن سینا است. البته فرد باید ابتدا درمان تخصصی‌اش را با متخصص سرطان(آنکولوژیست) به پایان برساند؛ در واقع، پیش از آغاز خدمات پیگیری و حمایت، پزشکتان باید به شما بگوید که درمانتان به پایان رسیده است و نیاز به مراقبت بیشتر ندارید.