تخمک‌گذاری نامنظم یا عدم تخمک‌گذاری‌‌ علت اصلی ناباروری‌ زنانه است‌. اختلالات در ترشح هورمون‌های تولید مثلی که توسط هیپوتالاموس، هیپوفیز یا تخمدان‌ها تولید می‌شود، می‌تواند باعث اختلالات تخمک‌گذاری‌‌ شود. اختلالات هورمونی شایع، عبارتند از:
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا در اصطلاح عامیانه، تنبلی تخمدان یکی از اختلالات شایع غدد درون‌ریز در زنان است که باعث به هم ریختن تعادل هورمونی و در نتیجه اختلالات تخمک‌گذاری‌‌ می‌شود. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک با علائم و عوارضی چون وجود کیست‌های متعدد ریز در تخمدان‌ها، مقاومت به انسولین، چاقی، رشد موهای زائد (به‌ویژه در صورت، کمر و پستان) و آکنه همراه است. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک شایع‌ترین علت ناباروری زنان است.
- اختلال عملکرد هیپوتالاموس: دو هورمونی که از عده هیپوفیز ترشح می‌شوند (FSH و lH) مسئولیت تحریک تخمک‌گذاری (رشد فولیکول) را بر عهده دارند. استرس‌های شدید جسمی و روحی، چاقی یا لاغری بیش از حد و کاهش یا افزایش وزن شدید ناگهانی می‌تواند ترشح این هورمون‌ها را دچار اختلال کند. پریودهای نامنظم یا پریود نشدن از جمله علائم این وضعیت است.
- نارسایی زودرس تخمدان: اگر عملکرد تخمدان‌ها زودتر از ۴۰ سالگی متوقف شود، به آن نارسایی زودرس تخمدان می‌گویند. در نارسایی زودرس تخمدان، تخمدان‌ها نمی‌توانند هورمون استروژن کنم و به‌طور مرتب تخمک آزاد کنند. نارسایی زودرس تخمدان‌ها می‌تواند ناشی از علل ژنتیکی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی یا دیگر علل باشد.
- بالا بودن پرولاکتین: پرولاکتین یکی دیگر از هورمون‌هایی است که در چرخه تولیدمثل نقش دارد و از غده هیپوفیز ترشح می‌شود. اگر به هر دلیل، هیپوفیز پیش از حد پرولاکتین ترشح کند (هایپرپرولاکتینمیا)، چرخه تخمک‌گذاری دچار اختلال می‌شود‌. دلایلی مثل آدنوم هیپوفیز، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، کم‌کاری تیروئید، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و مصرف برخی داروها، از جمله برخی داروهای آرام‌بخش، مسکّن، فشار خون، گوارش و ... می‌تواند منجر به افزایش پرولاکتین شود.
در صورت بروز ناباروری (بچه‌دار نشدن پس از یک سال اقدام در سنین زیر ۳۵ سال و پس از ۶ ماه اقدام در سنین بالای ۳۵ سال)، یکی از بررسی‌های اولیه انجام آزمایشات هورمونی برای ارزیابی سطوح هورمونی و سونوگرافی برای بررسی وضعیت رحم و تخمدان‌ها است.