قاعدگی‌های غیرعادی و علل آن

?در اغلب خانم‌ها سیکل‌های قاعدگی ۲۱ روزه تا ۳۵ روزه است، یعنی از شروع سیکل قاعدگی تا شروع سیکل بعدی حداقل ۲۱ روز و حداکثر ۳۵ روز فاصله است. همچین هر دوره خونریزی قاعدگی ۳ تا هفت روز است. وقتی از بی‌نظمی یا غیرعادی بودن سیکل قاعدگی صحبت می‌کنیم، منظور موارد زیر است:
?  سیکل‌های قاعدگی کمتر از ۲۱ روز و بیشتر از ۳۵ روز
? پریود نشدن، سه سیکل پشت سر هم
? خونریزی سبک‌تر یا سنگین‌تر از حالت عادی
? خونریزی قاعدگی بیشتر از ۷ روز
? درد شدید، گرفتگی‌های شدید، تهوع و استفراغ در طول خونریزی قاعدگی
? خونریزی یا لک‌بینی بین دو سیکل قاعدگی، پس از مقاربت و پس از یائسگی

? علل بروز اختلالات قاعدگی:

?  استرس و عوامل مربوط به سبک زندگی: کاهش یا افزایش ناگهانی وزن، رژیم غذایی، تغییر در روتین ورزشی، سفر، بیماری یا دیگر تغییرات در روال عادی زندگی می‌تواند بر سیکل قاعدگی خانم‌ها اثرگذار باشند.
? قرص‌های ضدبارداری: اغلب قرص‌های ضدبارداری حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون یا فقط پروژسترون هستند. کارکرد این قرص‌ها جلوگیری از آزاد شدن تخمک از تخمدان‌هاست. گاهی خانم‌ها تا شش ماه پس از مصرف قرص‌های ضدبارداری دچار بی‌نظمی پریود می‌شوند. خانم‌هایی که قرص ضدبارداری حاوی پروژستین مصرف می‌کنند، ممکن است خونریزی بین دو سیکل ماهانه داشته باشند.
? پولیپ‌ یا فیبروم رحمی: پولیپ‌های رحمی رشد خوش‌خیم بافت جدار رحم‌اند. فیبروم‌های رحمی هم توده‌های خوش‌خیم‌اند که در دیواره داخلی یا خارجی رحم رشد می‌کنند و ممکن است یکی یا چند تا و کوچک یا بزرگ باشند. فیبروم‌ها خوش‌خیم‌اند اما می‌توانند باعث شدت یافتن خونریزی و یا درد در دوره پریود شوند.  اگر فیبروم‌ها بزرگ شوند ممکن است اثر فشاری بر مثانه یا رکتوم داشته باشند و اختلالات ادراری یا گوارشی ایجاد کنند.
? اندومتریوز: اندومتر بافت جدار داخلی رحم است که در شروع هر سیکل قاعدگی فرومی‌ریزد و همراه خون قاعدگی خارج می‌شود. اندومتریوز به وضعیتی گفته می‌شود که بافت اندومتر در جاهای دیگری به جز داخل رحم رشد کند. اندومتریوز اغلب در تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی، روده، کف لگن، مجاری ادراری و مثانه رشد می‌کند. اندومتریوز می‌تواند باعث درد و گرفتگی شدید قبل و حین پریود، خونریزی شدید و یا درد حین مقاربت شود.
? بیماری التهابی لگن: عفونتی است که دستگاه تولیدمثلی زنان را درگیر می‌کند. عفونت می‌تواند از طریق واژن، وارد دستگاه تولیدمثلی شود و مجرای تولیدمثلی و رحم را درگیر کند. همچنین، زایمان (طبیعی یا سزارین) و سقط جنین هم می‌تواند منشأ عفونت و بیماری التهابی لگن باشد.
ترشحات واژینال با بوی بد، درد در ناحیه پایین شکم و لگن، بی‌نظمی قاعدگی، تب، تهوع، استفراغ و اسهال از جمله علائم بیماری التهابی لگن است.
? سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (تنبلی تخمدان): در این سندرم تخمدان‌ها مقدار زیادی هورمون آندروژن (هورمون مردانه) تولید می‌کنند، کیست‌های ریز در تخمدان شکل می‌گیرند و تخمدان‌ها بزرگ‌تر از حد معمول می‌شوند. تغییرات هورمونی مانع رشد و آزاد شدن تخمک می‌شوند. خانم‌های مبتلا به این سندرم پریودهای نامنظم دارند یا پریود نمی‌شوند. نوع درمان این سندرم به این بستگی دارد که خانم قصد بارداری دارد یا نه. اگر نه، قرص‌های ضدبارداری برای تنظیم هورمونی تجویز می‌شود و اگر خانم قصد بارداری دارد، داروهای تحریک تخمک‌گذاری تجویز می‌شود. در هر دو حالت، کاهش وزن و اصلاح سبک زندگی خط اول درمان است.
? نارسایی زودرس تخمدان: در این وضعیت تخمدان‌های خانم در سنین پایین، زیر ۴۰ سال، عملکرد نرمال خود را از دست می‌دهد و ذخیره تخمدان به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و به‌تدریج خانم به سمت یائسگی می‌رود، یعنی پریود نمی‌شود. این وضعیت ممکن است بر اثر شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی رخ دهد. همچنین، سابقه نارسایی زودرس تخمدان در اقوام درجه یک و همچنین، برخی ناهنجاری‌های کروموزومی عوامل خطر این وضعیت‌اند.

⏺️ دیگر علل احتمالی اختلالات قاعدگی‌ عبارتند از:
? سرطان رحم و سرطان دهانه رحم (سرویکس)
? برخی داروها، مثل استروئید و داروهای ضدانعقاد
? برخی مشکلات و اختلالات، مانند اختلالات تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری) یا اختلالات هیپوفیز
? مشکلات مربوط به بارداری، مثل سقط جنین و بارداری خارج رحمی