جنین از طریق بند ناف به جفت متصل می‌شود و مواد غذایی را از مادر دریافت می‌کند. در بارداری معمولاً جفت در نیمۀ بالایی رحم قرار دارد، اما گاهی جفت در قسمت پایینی رحم قرار می‌گیرد و دهانۀ رحم (سرویکس) را که محل خروج جنین هنگام زایمان است، به‌طور کامل و یا ناقص مسدود می‌کند. به این حالت قرارگیری جفت، جفت سر راهی می‌گویند.

علائم:

در صورت بروز این وضعیت، در سه ماهۀ آخر بارداری خونریزی از واژن اتفاق می‌افتد و معمولاً بدون درد است؛ خونریزی بدون درد با حجم زیاد و به رنگ قرمز روشن که از حدود هفته بیست‌وهشتم بارداری آغاز می‌شود. این اتفاق معمولغا برای جنین عوارضی ندارد، مگر این که عملکرد جفت مختل شود.

علت خونریزی، گشادشدن دهانۀ رحم در سه ماه سوم بارداری است. در این حالت جفت دچار خونریزی می‌شود. اگر جفت در نیمۀ اول بارداری در قسمت پایینی رحم قرار داشته باشد، در بیشتر موارد با ادامۀ بارداری و بزرگ‌شدن رحم، جفت به سمت بالا کشیده می‌شود. فعالیت بدنی شدید و نزدیکی با همسر، در صورت داشتن جفت سرراهی، ممنوع است.

شیوۀ زایمان در موارد جفت سرراهی

در سه ماهۀ سوم بارداری اگر مادر خونریزی داشته باشد، معمولاً دو تشخیص محتمل است:

۱- جفت سرراهی

۲- جدا شدن زودرس جفت

در این موارد، مادر باید فوراً به بیمارستان منتقل شود. در جفت سرراهی، به‌ویژه اگر از هفتۀ سی‌وهفتم به بعد بارداری باشد و خونریزی شدید باشد، سزارین انجام می‌شود. اما اگر قبل از هفته ۳۷ بارداری باشد، برای رشد ریۀ جنین، مادر کورتیکواسترویید دریافت می‌کند و سپس، سزارین انجام می‌شود. اگر خونریزی قطع شود و وضعیت مادر و جنین خوب باشد، می‌توان تا هفتۀ سی‌وهفتم صبر کرد.

اگر جفت سرراهی به‌طور کامل دهانۀ رحم را مسدود کند، حتی بدون خونریزی نیز، تنها راه به سزارین است. اگر سزارین به‌دلیلی امکان‌پذیر نباشد، برای زایمان طبیعی (در مواردی که جفت سرراهی کامل نیست) در حالتی که سر نوزاد پایین قرار دارد، باید از فورسپس استفاده کرد و در شرایطی که پای نوزاد پایین است، نگرانی دربارۀ آسیب لگنی نوزاد وجود دارد.