مرکز فوق تخصصی
درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا،
شعبه تهران خیابان شریعتی,
نبش خیابان یخچال پلاک 97
آدرس در گوگل مپ
شاید نام سندرم پیش از قاعدگی (PMS) به گوشتان خورده باشد؛ سندرمی که علائمی مثل تغییر خلق، افزایش اشتها، درد در پستانها و دردهای شکمی، پیش از شروع پریود ایجاد میکند.
اما اختلال بیقراری پیش از قاعدگی متفاوت است. این اختلال نیز همانند سندرم پیش از قاعدگی علائم جسمی و روانی ایجاد میکند، اما علائم مبتلایان به این اختلال آنها را ناتوان میکند و در زندگی روزمره آنها، از جمله شغل، تحصیل و روابطشان را به هم میریزد.
علتها:
پژوهشگران هنوز علت مشخصی برای بروز این اختلال نیافتهاند، اما اغلب معتقدند اختلال بیقراری پیش از قاعدگی، نتیجۀ واکنش غیرعادی بدن به تغییرات هورمونی پیش از شروع سیکل ماهانه است. مطالعات نشان دادهاند که این اختلال با سطح پایین سروتونین مرتبط است؛ مادهای شیمیایی در مغز که به انتقال پیامهای عصبی کمک میکند.
سلولهای خاص مغز که از سروتونین استفاده میکنند، مواردی مثل خواب، خلق، تمرکز و درد را نیز کنترل میکنند. تغییرات هورمونی میتوانند موجب کاهش سطح سروتونین و در نتیجه، اختلال بیقراری پیش از قاعدگی شوند.
علائم:
علائم این اختلال معمولاً حدود یک هفته پیش از شروع سیکل ماهانه آغاز میشود و پس از شروع سیکل، کاهش مییابند. اغلب این علائم شدید و ناتوانکنندهاند و فرد را از زندگی روزمرۀ خود دور میکنند. این علائم عبارتاند از:
- تغییر خلق
- افسردگی و یا احساس ناامیدی
- خشم شدید و برخورد با اطرافیان
- تنش، اضطراب و زودرنجی
- کاهش تمایل به فعالیتهای معمول
- خستگی
- تغییر اشتها
- نداشتن کنترل
- مشکلات خواب
- نفخ و درد شکم
- سردرد
- فشار در پستانها
- دردعضلات و مفاصل
- گرگرفتگی
تشخیص:
اگر هریک از علائم گفتهشده را دارید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک از شما شرح حال میگیرد، علائمتان را بررسی میکند، تشخیصهای روانی دیگر، مثل افسردگی و تشخیصهای جسمی دیگر، مثل آندومتریوز، فیبروم و اختلالات هورمونی را رد میکند، تا به تشخیص قطعی بیقراری پیش از قاعدگی برسد. اگر شما هر یک از معیارهای زیر را داشته باشید، پزشک به تشخیص این اختلال میرسد:
- دستکم پنج علامت از علائم گفتهشده را دارید.
- هفت تا ده روز پیش از شروع پریود این علائم شروع شوند.
- مدت کوتاهی پس از آغاز خونریزی پریود این علائم برطرف شوند.
اما اگر این علائم با آغاز پریود بهبود نیابند، احتمالاً ناشی از علت دیگری غیر از اختلال بیقراری پیش از قاعدگی است.
درمان:
بسیاری از راهبردهای درمانی زیر که برای سندرم پیش از قاعدگی به کار میروند، برای درمان اختلال بیقراری پیش از قاعدگی هم مفیدند:
- داروهای ضدافسردگی
- هورموندرمانی (قرصهای ضد بارداری)
- تغییر در رژیم غذایی
- ورزش منظم
- کنترل استرس
- مکملهای ویتامین
- داروهای ضدالتهاب
برخی مسکّنهایی که نیاز به نسخه ندارند، مثل آسپرین، ایبوپروفن و ضدالتهابهای غیراستروئیدی (مثل دیکلوفناک) برای تسکین سردرد، درد شکم و کمردرد مفیدند. همچنین، میتوان از تکنیکهای آرامسازی، مدیتیشن و یوگا برای کاهش علائم روانی این اختلال استفاده کرد.