برای بارداری، تخمدان‌ها باید تخمک را در لوله‌های فالوپ آزاد کنند، جایی که تخمک به مدت ۲۴ ساعت در آنجا می‌ماند، اسپرم به آن می‌رسد و بارورش می‌کند. تخمک بارور شده ۳ تا ۴ روز در لوله‌های فالوپ می‌ماند، پیش از آنکه به سمت رحم حرکت کند و در دیوارۀ آن لانه‌گزینی کند.

اما اگر تخمک بارور شده به‌جای رحم در لوله‌های فالوپ یا نقطه‌ای دیگر در شکم لانه‌گزینی کند، بارداری خارج‌رحمی رخ می‌دهد. در این شرایط، بارداری نباید ادامه یابد و فوراً باید اقدام درمانی انجام شود.

علائم:

در اغلب موارد، بارداری خارج‌رحمی در هفته‌های اول بارداری رخ می‌دهد، زمانی که شاید حتی خودتان ندانید که باردارید و هیچ مشکل یا علامتی ندارید.

خونریزی خفیف از واژن و درد لگنی اغلب نخستین علائمی هستند که بروز می‌کنند، اما دیگر علائم احتمالی، عبارت‌اند از:

- تهوع و استفراغ همراه با درد

- کرامپ (گرفتگی) شدید شکمی

- درد در یک نیمۀ بدن

- گیجی و ضعف

- درد در شانه، گردن یا مقعد

بارداری خارج‌رحمی ممکن است موجب پارگی لولۀ فالوپ شود. در این صورت فرد درد شدیدی خواهد داشت. اگر خونریزی شدید داشتید که با احساس سبکی سر، از حال رفتن و درد شانه‌ها همراه است، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

دلایل:

علت بروز بارداری خارج‌رحمی همیشه مشخص نیست. ممکن است مشکلی در لوله‌ها موجب بروز آن شود. زیر اگر لوله آسیب دیده باشد، مانع رسیدن تخمک بارور شده به رحم می‌شود و باعث می‌شود تخمک بارور شده در همان‌جا یا نقطه‌ای دیگر از شکم لانه‌گزینی کند. اما عوامل زیر خطر بارداری خارج‌رحمی را افزایش می‌دهد:

- بیماری التهابی لگن

- بیماری‌های منتقله از راه رابطۀ جنسی

- سابقۀ بارداری خارج‌رحمی

- جراحی ناموفق بستن یا بازکردن لوله‌های فالوپ

- برخی داروهای درمان ناباروری

- باردارشدن هنگام استفاده از IUD

تشخیص:

در صورت شک به بارداری خارج‌رحمی، پزشک تست بارداری درخواست می‌کند و معاینۀ لگن انجام می‌دهد. همچنین، برای دیدن رحم و لوله‌ها سونوگرافی انجام می‌دهد.

درمان:

از آنجا که تخمک بارور شده نمی‌تواند خارج از رحم زنده بماند، باید از بدن خارج شود تا موجب مشکلات جدی نشود. دو روش برای درمان بارداری خارج‌رحمی وجود دارد: دارویی و جراحی

- درمان دارویی: اگر لوله‌های فالوپ آسیب ندیده باشند و هنوز اوایل بارداری باشد، آمپول متوترکسات (ترکسال) تجویز می‌شود. این دارو مانع رشد سلول‌ها می‌شود و بدن به‌راحتی آن‌ها را جذب می‌کند. اغلب بارداری‌های خارج‌رحمی اگر زود تشخیص داده شوند، با متوترکسات درمان می‌شوند.

- درمان جراحی: در برخی موارد جراحی ضروری است و اغلب از روش لاپاروسکوپی استفاده می‌شود. در این روش، شیارهای نازک در سطح شکم ایجاد می‌شود و لوله‌ای نازک و منعطف به نام لاپاروسکوپ وارد شکم می‌شود و جنین را خارج می‌کند. اگر لوله هم آسیب دیده باشد، ممکن است جراح آن را هم بردارد.

اگر خونریزی و درد شدید داشته باشید و دکتر به پارگی لولۀ فالوپ شک کند، جراحی اورژانسی لاپاراتومی (بازکردن شکم) انجام می‌شود.

پس از درمان:

احتمال بارداری طبیعی پس از درمان وجود دارد، اما چون خطر تکرار بارداری خارج‌رحمی هم وجود دارد، حتماً زیر نظر یک متخصص باشید و برای اقدام به بارداری بعدی با او مشورت کنید. برخی پزشکان حداقل ۳ تا ۶ ماه انتظار برای بارداری بعدی را توصیه می‌کنند.